Pinang Sirah Tampuak Part 6. Anau Manampa Sigai

 Lapau Tek Sidar sadang rami dek urang nan baru pulang dari rimbo maambiak kayu jo rotan. Apak Codot sadang lamak bacarito tentang anak gadihnyo nan juara, Si Titut. “Kok elok si Titut nan uda caritoan, nan si hitam muko si Mala kama ka uda andok an?, tanyo Buyuang Kudia sambia mancimeeh. Muko Pak Codot, abak Mala, merah manahan malu katiko Buyuang Kudia manyiringai bantuk mancimeeh bakato, “bantuk e sabanta lai Uda ka baminantu mah.” Kudia mambuek penghakiman. 


“Apo mukasuik waang Kudia?” tanyo Abak Mala sambia maminum kopinyo. Buyuang Kudia badehem. “Ndak. Dek bini den tadi manampak Mala alah bakundik-kundik jo si Sab anak Pik Diyar di Minang Plaza. Kok diansua e dari kini dek anak uda, lai mah ka laweh talok e. Bedo e kok dulu pulo bajak dari jawi nyo. Alah alamaik ka sansai mah,” kato Buyuang Kudia. “Eh jago muluik ang sagetek Kudia, nan patuik-patuik se lah kalua,” Wajah Abak Mala samakin sirah sago. “Usahlah Uda berang ka aden. Nan den kicek an nyato nampak dek bini den. Dek taraso jangga nampak dek wakden mako den sabuik ka uda,” kato Buyuang Kudia. “Tapi,” lanjuiknyo, “jaman kini alah barubah da. Indak sigai nan manampa anau lai, alah anau nan manampa sigai,” kato Buyuang Kudia tagalak kenek sambia malangkah. 


Badan abak Mala manggaretek manahan malu jo berang. Pandangan urang rami di kadai Tek Sidar maarah ka badannyo surang. Antah kama muko diandok an. Talapeh antaro batua jo salah, wajar jo jangga e, indak patuik Buyuang Kudia bakato saroman itu ka inyo. Iyo sabana ndak babatu lurah, ndak bapamatang sawah dek Buyuang Kudia mangicek mode itu. 

Sa umua-umua sakali ko urang mahino diri dan keluarganyo. Keluarga Pak Codot disagani urang sakuliliang kampuang, tampek urang batanyo, basalang tenggang. 


Jo muko merah padam manahan malu, Abak Mala pulang jo langkah panjang, lupo nyo jo rajuik rumpuik nan harus dibaoknyo pulang. Tabayang rauik muko si Mala, samakin manggalagak hati jo banak kapalonyo. Anak tak tahu diuntuang, rutuknyo dalam hati.


Itulah nan dari dulu dicamehan Abak Mala katiko anaknyo nan padusi tu jolong lahia. Alah tabayang baa ka manjago anak padusi ko. Bak piriang kaco, sumbiang sagetek ndak ado urang nan ka nio lai. Ndak tajago langkahnyo kakinyo, tatijak di arang nyo hitam, tatijak di tapuang nyo putiah. Salah langkah sagetek, sumbiang tingkah laku jo parangai, alah tacoreang arang di kaniang. Malu nan ka dapek dari urang kampuang. 


Hari manjalang magarik katiko Abak Mala sampai di halaman rumah. Da Oyon nan sadang mambarasihan honda astreanyo takajuik mancaliak abaknyo malangkah panjang jo muko sirah sago. “Kama amak ang?,” tanyo abaknyo. “Amak di ateh rumah,” jawek Da Oyon. Abaknyo naik ka ateh rumah, “Iyur! o Yur!” harik abaknyo. Mak Iyur kalua dari bilik, “manga uda marabik-rabik ma imbau den di ateh rumah?” tanyo amaknyo heran. “Ma si Mala?”, tanyo lakinyo. “Nyo di bilik e. Ado apo?,” jawek mak Iyur. “Kau imbau lah anak tu kalua,” parintahnyo. 


Mak Iyur manggedor pintu bilik, “eh Mala, manga kau di dalam. Ndak tadanga abak kau manyuruh kalua?” hariknyo dari balik pintu. Pintuk bilik tabukak kalua lah Mala nan sadang ba kain mukanah ka siap-siap sumbayang Magarik. Alun sempat ciek kato nan kalua dari muluik Mala, abaknyo alah marangguik an kain talakuangnyo tu. “Apo guno e kau mamakai talakuang, sumbayang tunggang tunggik tapi parangai kau parangai binantang!”. Aia mato Mala maluncua ndak bisa ditahan. Hatinyo masih alun bisa manarimo kato amaknyo duo satangah jam nan lalu, kini abaknyo mangicek an parangainyo parangai binatang. 


Mato Mala mambulek dek takuik katiko abaknyo mulai ma ambiak rotan. Tapakiak Mala katiko rotan tu sampai ka badannyo. “ Anak ndak tahu diuntuang, badaso kau digadangan. Maagiah malu keluarga kau. Manuruik anak bujang urang! Padusi ndak bamalu! Ka jadi apo kau? Iko gadang barunyo alah pandai manurui nuruik anak bujang urang. Antah kok ka jadi lonte kau?” harik abaknyo sambia maayunan rotan sabatang ka badan si Mala. 


Ratok Mala malangkiang basaratoan ja azan Magrib kalua dari muluiknyo, “ampun, bak….ampun Mala. Sakik, Mala, bak….,” Tapi talingo Abaknyo alah indak mandanga rintihan sakik si Mala. Mak Iyur tacangang mancaliak lakinyo berang bantuak kasetanan. Alun sempat Mak Iyur mancubo maantian berang lakinyo, tadanga lakinyo mangicek, “mulai dari kini, aden ndak ka baranak jo kau lai. Angkek kaki kau dari rumah ko. Baok baju kau, kalua! Pailah kau kama ka pai. Kok kajadi padusi jalang, kok ka jadi apo tasarah. Pacah talua ayam ciek den baranak jo kau,”. 


Mak Iyur tapana, Uda Oyon tacangang. Dunia raso baranti baputa dek Mala. Hatinyo sakik sa sakik-sakinyo, ibo sa ibo-ibonyo. Kahilangan amak gaek sangaik lah sakik, tapi apo nan dikicek an dek abaknyo hari iko, ndak ado sakik nan di ateh itu rasonyo lai. “ Masuk bilik, ka kamehan baju kau, barangkek kau dari siko!” bentak abaknyo.


Ta tatiah Mala malangkah ka dalam biliak. Sambia maisak, Mala mamasuakan baju, foto amak gaeknyo, sarato kain talakuang jo sajadah ka dalam ransel. Tatagun nyo mamandang sakuliliang kamar nan dihuni Mala hampia samanjak nyo lahia. Mala malangkah ka sampiang lamari. Di ambiaknyo uncang ketek nan digayuik an di balakang lamari tu, uncang ketek nan dititip an dek amak gaeknyo sabalun baliau maningga. “Untuk Mala,” kato amak gaeknyo. “Bisuk kalau amak ndak bisa mancaliak Mala jadi anak daro, ambiak iko dek Mala. Ado nan amak balian untuk Mala, ado nan punyo amak nan dibalian dek abak gaek dulu. Awak gadih harus ado babarang panggadihan, nak. Bisuak kalau alah balaki, iko harato jolong nan Mala baok wakatu gadih. Amak simpan dulu. Jan sampai tahu siapopun kecuali Mala,” Mala maangguak. Di salek annyo barang tu ka tasnyo nan paliang dalam. Mala maambiak sapu tangan paragihan Uda Sab dan kalua mambaok ransel. 


“Apo nan kau tunggu lai Mala? Kalua kau dari rumah ko. Ndak usah kau baliak lai. Cari induak jo ayah salain dari wakden jo amak kau! Kok ka baliak juo kau ka rumah ko, jatuh sarak den ka induk kau!” badan Mala manggaretek mandanga ucapan takliq abaknyo. Jo aia mato balinang, nyo mancaliak ka amaknyo. Amaknyo malengah maandok an aia mato nan tatahan. “ Mala pai Bak, Mak, Uda. Assalamualaikum,” Mala malangkahan kaki manuruni janjang rumah. 


Malam mulai turun. Kaki Mala malangkah ndak tantu arah. Pikirannyo kosong, hatinyo sakik. Sambia ta isak, nyo sandang tas ranselnyo manyusuri jalan menuju kalua kampuang, ka arah bukik, ka pakuburan keluarganyo. Bayangan senyum amak gaek manari-nari di matonyo kini. Mambayangannyo sajo raso ka ringan baban di hati jo kapalonyo. Lambek-lambek Mala bajalan, kaki jo badannyo sakik dek dilambuik jo rotan sahabih-habih tanago dek abaknyo tadi. Badannyo litak saraso ndak ado tulang. Hari sudah kalam tangguang, Mala manyusuri jalan bandes samakin jauh kalua kampuang. Tibo-tibo pamandangan baputa disakaliliangnyo, badan Mala manjadi ringan sa ringan kapeh. Badannyo tahampeh di tapi jalan. 


Basambuang......

Comments

Popular posts from this blog

Pinang Sirah Tampuak Part 10. Hilang Gali dek Galitik, Abih Miang dek Bageso